'Hymne aan Hymen' Ursula en de 11.000 Vliezen
Assemblage Ellen Brouwers 2015
Afmeting: 50x30x50
Materiaal: diversen
Foto: expositie april 2015, Ridderzaal Kasteel Vianden, Luxemburg
Legende Sint Ursula:
Volgens de Legenda Aurea was St. Ursula de dochter van de Britse koning Dionoot. Ze werd door haar vader uitgehuwelijkt aan een heidense vorstenzoon Etherius, maar ze weigerde te trouwen met een heiden en wilde haar maagdelijkheid bewaren. Samen met lotgenoten – volgens de legende gaat het om elfduizend maagden – sloeg ze op de vlucht. Zij voer de Noordzee over en zeilde de Rijn op naar Bazel en reisde verder naar Rome.
Op de terugreis viel de groep in Keulen in handen van de Hunnen die hen allemaal om het leven bracht.
Ursula kwam als laatste aan de beurt en omdat ze niet met de hoofdman wilde trouwen werd ze doorboord met zijn pijl. Vermoedelijk zijn de elfduizend maagden een foute interpretatie van de oorspronkelijke tekst. In die tekst stond mogelijk XI M, waarbij de M als het getal 1000 werd geïnterpreteerd. In feite betekende dit 'elf martelaren', maar foutief werd dit als elfduizend vertaald.
Een andere verklaring verwijst naar de naam van een van de elf maagden, Undecimillia. De naam betekent 'de kleine elfde', waarschijnlijk iemand uit het gezelschap die deze bijnaam kreeg omwille van haar gestalte.
Die naam zou later foutief als elfduizend vertaald worden.
Omdat het een legende betreft in vele verschillende versies, is het nooit bewezen dat zij heeft bestaan.
Feit is dat in Keulen tijdens een opgraving een massagraf is ontdekt en men de beenderen toekent aan Ursula en haar metgezellen.
Over het algemeen bevat een reliekschrijn delen van het skelet van een heilige.
Mijn reliekschrijn voor Ursula bevat echter een meer delicate inhoud: '11.000' maagdenvliezen.
Dit om aan te geven dat wat daar ook mee gebeurt, de eigenwaarde van haar bezitster niet zal worden aangetast.
Een ode aan alle vrouwen die het slachtoffer zijn van verkrachtingen in oorlogsgebieden en verkrachting in het algemeen.
De geschubde band bewaakt het schrijn en de maagdelijkheid als een kuisheidsgordel.
In elk afzonderlijk maagdenvlies heb ik in het midden een gat aangebracht.
Achter elkaar geplaatst geeft dit een zachte tunnel van zo'n 50 cm lang, 'the tunnel of love' oftewel de tunnel die je door schijnt te gaan bij het overgaan naar een andere wereld.
Hoe dan ook, je ervaart een mystieke sfeer bij het doorkijken naar de andere zijde.
Op de bodem staan '11.000' gouden schoentjes. Ze symboliseren de pelgrimstocht van de stoet vanuit Engeland via Rome met barre afloop in Keulen waar ze werden overvallen en gedood door de Hunnen.
Het rood staat voor het vele bloed wat er zeker vergoten is en de kleur van de strijd van groepen vrouwen op de vlucht voor oorlog en bedreiging door de eeuwen heen. Vandaar dat het maar enkele schoentjes zijn in plaats van paren: op slechte een enkele schoen kom je niet ver en in feite zijn we stil blijven staan, zelfs in de 21e eeuw.
Het belletje met de vier hoofden is een handgemaakte replica van een pelgrimsbelletje, zoals ze in het begin van de 14e eeuw voor kwamen.
Het werd vooraan in de stoet door iemand gedragen tijdens de pelgrimstochten, welke destijds niet zonder gevaar waren.
Het belletje vertoont vier hoofden naar elke windrichting want het gevaar kon immers van alle kanten komen.
(Met dank aan Astrid Paalvast van den Berg voor het bijzondere belletje)
Het schrijn heb ik voorzien van Latijnse teksten.
'Hymne Hymen' : een lofdicht aan de maagdenvliezen.
En verder een gedeelte uit bestaand gedicht uit een 14e eeuws gedicht waarvan de maker onbekend is.
Vertaald:
O heilige Ursula,
blijf zeer dicht bij ons, gedurende onze levensavond
samen met je metgezellen en alle martelaressen:
bescherm ons tegen de vijanden.
Terug naar de andere Maagden uit de kast.