Formaat:
Thema: geneesmiddelen in relatie tot heiligen
Datum: 2018
Relatie Uden: veel middelen werden en worden ook in Uden en omgeving gebruikt
De hagiologie staat voor: heiligenleer, een hagiograaf is degene die over een heilige schrijft.
De benaming voor een huisapotheekje met 'hemelse medicijnen noem ik daarom een hagiotheek.
De verzameling heb ik eigenhandig bij elkaar gesprokkeld en het kastje hangt inmiddels aan de muur:
Ellen's Hagiotheekje Bij Onheil (en andere ongemakken).
De hagiotherapie (het aanroepen van heiligen al dan niet in combinatie met tastbare, gezegende middelen die in een relatie staan tot een heilige*) bestaat al sinds het christendom zijn intrede deed, zo'n 2000 jaar geleden.
Denk aan het het besprenkelen van heilig bronwater in stallen tegen ongedierte, het gebruik van een Christoffelmedaille als reis-amulet tot aan het ingraven van een Sint Jozefbeeldje in de tuin wanneer je huis snel verkocht diende te worden. DIENT te worden, want in de laatste jaren waar de huizenverkoop op een hoop stortte, werd weer menig Jozefbeeldje (aangeschaft) om ondersteboven in de tuingrond te begraven.
Maar wat te denken van het nuttigen van schraapsel van een heiligenbeeldje tegen kinderloosheid of het eten van papieren prentjes...
Alle middelen in deze kast heb ik gefotografeerd en voorzien van tekst en uitleg: hier een voorbeeld van het schraapsel van Antonius.
Alle overige middelen kun je zien op mijn blog over de Hagiotheek.
Het Heilig Schraapsel van Antonius
Binnen de hagiotherapie is ook het schraapsel van pijpaarden beeldjes medicamenteus. Men wil immers zo dicht mogelijk bij een heilige zijn.
Hier heb ik (zij het met enige pijn) een beeldje van Antonius van Padua voor de helft geschraapt.
Het schraapsel zou men door het eten kunnen mengen en dat zou dan helpen bij langdurige kinderloosheid.
Aarde, evenals bron- en bloedwater, komt al in de oudheid voor als geneesmiddel in de vorm van terra sigilata: geperste ronde koekjes van witte aarde afkomstig van het Griekse eiland Lemnos. Om namaak tegen te gaan worden ze voorzien van een stempel. Later komen de koekjes ook van andere delen uit Europa. Het nodige wordt van het koekje afgeschraapt en opgegeten.
Ook grafaarde onder schraapsel van kerkmuren gaan door als medicijn tegen diverse kwalen.
Bron: Volksdevotie pag 72
In hetzelfde blog beschrijf ik in vogelvlucht de turbulente geschiedenis van de hagiotherapie: van de oude goden tot en met het lourdeswater anno 2020.
afbeelding: