De Hele Santenkraam


Het Vaticaans Marionettentheater



Formaat:

Thema: De theatrale kant van het katholicisme
Datum: 2020



Aanleiding:

De Hele Santenkraam: ik vond het altijd al een prachtig woord voor 'de hele meute' oftewel de 'hottentottententoonstelling' oftewel 'de hele mikmak' en 'de hele zooi. En toen ik er achter kwam dat het woord niets meer of minder dan 'een kraam vol Sinten' betekende, was het beeld snel duidelijk.

 

Santen is afgeleid van 'sanctus' wat heilige betekent.


Bij Santenkraam kreeg ik toch direct de associatie met een soort van poppenkast, een marionettentheater. 
In eerste instantie wilde ik een kraam volgestouwd met heiligenbeeldjes maken, maar eigenlijk passen marionetten aan touwtjes veel beter in dit verband ...


Naast dat er vast en zeker mensen bestaan hebben met een voorbeeldig godsvruchtig leven zijn  veel heiligen als legenden in de wereld gezet door geestelijken om de verse katholieke gelovigen gerust te stellen. 
Het was namelijk best lastig om je als heiden van al je goden tegen diverse kwalen, rampen en tegenspoed over te stappen naar slechts EEN God die je kon aanroepen.

Slechts de Paus en bisschoppen kunnen mensen heilig of zalig verklaren hetgeen tot op de dag van vandaag nog gebeurt. Vandaar dat ik het bisschopje hier alle touwtjes in handen heb gegeven.


'Kraam' sloeg dus op een plek in de kerk of een winkeltje. Santenkraam was dan ook een spotnaam voor plekken waar rooms-katholieke heiligenbeelden verzameld werden, bijvoorbeeld in een beeldenwinkel of in een kerk, maar het betreft ook de handel in relieken en met name dat laatste werd tijdens en na de Reformatie in de zestiende eeuw als not done beschouwd. Bovendien was het de protestanten verboden beeltenissen te maken naar het evenbeeld van God.
Niet alleen de geestelijken hadden baat bij de handel: bij bedevaartoorden leefden hele dorpen van de commercie. 
In geheel Europa sloopten de protestanten katholieke beelden van Maria en andere heiligen en deze Beeldenstorm vond in Nederland rond 1566 plaats.
De loges zijn gesloten...anno 2021 is het animo voor het aanroepen van heiligen behoorlijk verdwenen.